Eindejaarsgesprekken: hoe maak je van 2026 een jaar dat écht werkt?

Misschien is dat niet zo vreemd. Veel eindejaarsgesprekken blijven hangen op het niveau van gedrag: wat deed iemand wel of niet? Waar ging het goed, waar kon het beter?

Maar gedrag vertelt maar een deel van het verhaal. De meest waardevolle inzichten liggen er net onder, bij wat iemand echt motiveert, waar iemand energie van krijgt en wat iemand nodig heeft om goed te functioneren. Daarom kan een eindejaarsgesprek veel effectiever worden wanneer je niet alleen kijkt naar wat iemand heeft gedaan, maar vooral naar waarom iemand dat zo deed.

‍

Waarom motivatie het verschil maakt

Medewerkers presteren beter wanneer hun werk aansluit op hun natuurlijke drijfveren: de dingen die hen intrinsiek motiveren, richting geven en energie opleveren. Maar in de realiteit lopen veel gesprekken vast op goedbedoelde, maar oppervlakkige vragen zoals:

• “Wat ging er goed?”
• “Wat wil je volgend jaar anders doen?”
• “Waar zie je ontwikkelpunten?”

Zonder inzicht in drijfveren blijven de antwoorden vaak algemeen, vaag of defensief. Terwijl de vraag die wél tot beweging leidt eigenlijk is:

“Wat heb jij nodig om volgend jaar beter uit de verf te komen?”

Die vraag opent een heel ander gesprek: een gesprek over motivatie, werkplezier, energie, stressbronnen en persoonlijke ritmes.

Drijfveren als startpunt voor een ander gesprek

Met een drijfverenanalyse die wetenschappelijk onderzocht en onafhankelijk beoordeeld is  wordt zichtbaar waarom iemand reageert zoals hij of zij reageert.

Het brengt dit soort inzichten naar boven:

• Waarom de één structuur zoekt en de ander ruimte nodig heeft.
• Waarom iemand onder druk sneller dichtklapt, of juist te veel tempo maakt.
• Waarom sommige taken energie geven en andere energie slurpen.
• Waarom de ene medewerker gedijt bij autonomie terwijl de ander betere prestaties levert met duidelijke kaders.

Wanneer je dat weet, verandert het hele gesprek.
Niet omdat de analyse het antwoord geeft, maar omdat het taal biedt om zaken bespreekbaar te maken die anders onuitgesproken blijven.

Drie manieren om drijfveren alvast te gebruiken in je eindejaarsgesprek

1. Begin niet met prestaties, maar met energie

Vraag eens:

• “Waar heb je energie van gekregen dit jaar?”
• “Wanneer was je op je best?”
• “Welke situaties kostten je ongemerkt veel meer kracht?”

Mensen kunnen dit pas echt goed beantwoorden als ze begrijpen wat hen drijft. Je krijgt verrassend heldere antwoorden die direct richting geven voor 2026.

2. Verbind doelen aan persoonlijke motivatie

Doelen werken pas als ze voor iemand kloppen.
Bij de één moet het doel logisch en onderbouwd zijn.
Bij de ander moet het uitdagend zijn.
Bij weer een ander moet het gaan over samenwerking of betekenis.

Door doelen te koppelen aan drijfveren creëer je echt eigenaarschap.

3. Gebruik drijfveren om stress en weerstand te duiden

Veel “gedoe” in organisaties ontstaat niet door capaciteitsproblemen, maar door een mismatch tussen werkcontext en drijfveren.
Drijfveren maken zichtbaar waarom iemand vastloopt  én wat helpt om weer in beweging te komen.

Dat maakt het eindejaarsgesprek niet alleen veiliger, maar ook eerlijker en effectiever.

De winst voor 2026

Organisaties die drijfveren meenemen in hun gesprekken met medewerkers merken:

• meer openheid en minder kramp
• betere samenwerking
• gerichtere ontwikkelgesprekken
• betere verdeling van taken en verantwoordelijkheden
• meer motivatie en minder onnodige spanning
• een betere start van het nieuwe jaar

Want wanneer mensen begrijpen waarom ze doen wat ze doen, weten ze ook wat ze nodig hebben om te groeien.

Tot slot

Eindejaarsgesprekken hebben de potentie om veel meer te zijn dan een verplichte terugblik.
Met drijfveren als basis en een meetinstrument dat betrouwbaar en onafhankelijk beoordeeld is, wordt het een gesprek dat richting geeft, energie oplevert en écht iets verandert.

2026 begint niet met plannen, maar met inzicht.

Benieuwd hoe dit voor jouw organisatie kan werken? Neem gerust contact op.