Personeelstekort: meer werken is niet de oplossing

Ook al wordt door deskundigen steeds vaker geroepen dat meer mensen, meer zouden moeten werken om de personeelstekorten op te kunnen vangen, in werkelijkheid gebeurt juist het tegenovergestelde: er wordt juist meer parttime gewerkt. Wat moet en kun je hier dan mee als werkgever? Je kunt mensen immers moeilijk pushen. Een belangrijk startpunt is dat mensen alleen gemotiveerd zijn om iets te doen wat ook echt aansluit bij hun behoeften en hun waarden. Vrije tijd inleveren voor werk is iets wat steeds minder mensen doen; tijd is immers onbetaalbaar. Het goede nieuws is dat je een andere koers kunt varen die zeer effectief is als het gaat om de uitdagingen als het gevolg van personeelstekorten. Wat? Terug naar de basis gaan en jouw mensen op nummer 1 zetten. Als jij bereid bent je te verdiepen in jouw mensen, maatwerk te leveren en ze te bieden wat zij nodig hebben, zullen zij namelijk vitaal en gemotiveerd aan het werk blijven. Dat is wat je nodig hebt. Zo houd je een stabiel werknemersbestand. Hoe je dit kunt aanpakken? Door je open te stellen en je te verdiepen in dat wat mensen drijft. Lees meer daarover in deze blog!

Waar het vroeger een trend was dat veel mannen fulltime werkten, valt het op dat mannen in de loop der tijd minder zijn gaan werken. Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten zien 80 procent van de mannen met vaste bannen in 2003 nog voltijds werkte. In 2020 was dit gedaald tot 71 procent. Leeftijd en opleidingsniveau maken daarbij geen wezenlijk verschil. De cijfers voor vrouwen zijn overigens niet veel veranderd: in 2003 had een kwart een volledige baan en dat is nu nog steeds zo. Bron: NRC.

Tijd is onvervangbaar. Werk niet.

Het is duidelijk dat tijden veranderen. Fulltime werken was eerder heel normaal voor veel mensen, het was zelfs eerder de basis in plaats van de uitzondering. In de loop der jaren is het steeds gewoner geworden om iets minder te gaan werken. Dat zag je al aan de verandering van de opvatting wat een fulltime werkweek is: was dit voor de meeste mensen eerst nog standaard een 40-urige werkweek, later kwam er meer speelruimte en veranderde dit steeds vaker naar 38-urige of de inmiddels veel voorkomende 36-urige werkweek.

Gaandeweg hoorde je mensen steeds vaker “je werkt om (lekker) te leven, niet andersom” zeggen (zowel jongeren als ouderen). En ook al is het een cliché, er zit wel waarheid in deze woorden: tijd is onvervangbaar. Voor iedereen. Voor jou als werkgever en voor jouw mensen. Tijd hebben om je kinderen te zien opgroeien. Tijd hebben om te genieten van het samenzijn met je geliefde, familie en/of vrienden. Als je veel werkt, heb je mogelijk minder energie en mogelijkheden om hier ruimte voor te maken. Voor de een heeft dat meer impact dan voor de ander. Dat is omdat werk en tijd voor iedereen wat anders betekent.

Werken volgens jouw waarden. En jouw drijfveren.

Waar werk voor sommigen vooral een uitvoerende activiteit is die nodig is om de rekeningen te kunnen betalen, is dat voor anderen niet de hoofdreden, maar speelt ook het sociale stuk een rol. De werkomgeving voelt dan als een tweede thuis en is belangrijk voor het voelen van verbinding. En weer anderen zien werk (ook) als een stuk van hun identiteit. Wat zij doen is een verlengstuk van wie zij zijn. Wat werk voor mensen betekent, hangt niet alleen af van hun persoonlijke situatie (hun gezinssituatie en financiële situatie), maar ook van hun drijfveren.

  • Heb je bijvoorbeeld een grote voorkeur voor de gele drijfveer en ben je zeer creatief en strategisch denkend en werkend, dan is werk ook een uitlaatklep om je creativiteit in kwijt te kunnen. Er is een grote kans dat je je werk zo leuk en inspirerend vindt, dat je ook in je vrije tijd met je werk bezig bent en nieuwe ideeën ontwikkeld. Mogelijk lopen werk en privé al wat door elkaar. Echt structureel meer werken, dat is echter iets anders: dat kan betekenen dat je gevoelsmatig vrijheid inlevert. Meer salaris zal daar niet tegenop kunnen. Het is maatwerk om te onderzoeken wat meer werken aantrekkelijk maakt.
  • Stel dat je echter een grote voorkeur voor de oranje drijfveer hebt. Je denkt praktisch en in kansen. De mogelijkheden die zich voordoen benut je om optimale resultaten te behalen. Dat betekent ook “work hard, play hard”. Je beloont jezelf door ook flink te genieten van jouw harde arbeid. Structureel meer werken, kun jij ook als een investering zien waarmee je geld spaart om over enige tijd iets te bekostigen doen waar jij heel blij van wordt: bijv. een huis kopen, een mooie auto aanschaffen of een dure reis maken. Jij ervaart meer werken als een kans om jezelf vooruit te helpen en iets op te bouwen, in plaats van iets in te leveren. Wel is de voorwaarde dat je overal kunt werken en de flexibiliteit krijgt om je werk zelf in te richten.
  • Weer een ander voorbeeld. Je hebt een gezin en bent kostwinner. Je bent zeer groen gedreven en geniet ervan om mensen te helpen op jouw werk. Ook geniet je van de gezellige sfeer op het werk. Tegelijkertijd heb je een druk sociaal leven en draag je zorg voor je kinderen. Hoe fijn het ook is op je werk, structureel meer werken, betekent dat je jouw privéleven anders in moet richten. Je kunt je immers niet opsplitsen. Na enig denkwerk, besef je dat je daar niet gelukkig van wordt. Je hebt tijd, ruimte en energie nodig voor jouw zorgtaken en je sociale leven.
    Zo zie je maar: dat alleen al bij deze drie voorbeelden, je al kunt zien hoe drijfveren een rol kunnen spelen als het gaat om de keuze van mensen om meer te gaan werken. Het is belangrijk dat je begrijpt welke drijfveren en opvattingen over waarden jouw medewerkers kunnen hebben, zodat je kunt inspelen op wat zij nodig hebben in hun werk.

Dit kan betekenen dat sommige mensen bijvoorbeeld wel meer willen werken, maar dan bijvoorbeeld meer thuis willen werken. Voor anderen is meer werken geen optie, het heeft dan ook geen zin om hiermee bezig te blijven. Het is dan verstandig om te kijken wat zij nodig hebben om zo vitaal en gemotiveerd mogelijk te blijven werken.

Wil jij meer weten over motivatie van mensen op de werkvloer? Download dan onze whitepaper!