Werk. Het is niet alleen iets wat je doet, maar vaak ervaar je het ook als iets wat onderdeel uitmaakt van wie je bent. Werk zorgt voor geluksmomenten als je doet wat bij je past, je jouw kwaliteiten optimaal kunt benutten, je je kunt ontwikkelen en je lekker voelt in jouw werkomgeving. Toch is de keerzijde dat werksituaties je ook uit balans kunnen halen, als dingen je hierdoor vaker persoonlijk raken én je moeite hebt om afstand te nemen. Hoe vind (en houd) je dan de balans? We geven je in deze blog tips en laten zien hoe zelfkennis en met name het inzicht in jouw eigen drijfveren jou helpen.
Identificeer jij je met jouw werk? Dit verschilt per persoon. Niet alleen jouw karakter en kwaliteiten spelen een rol, maar ook jouw persoonlijke situatie. Ben jij bijvoorbeeld kostwinner? En heb je in jouw situatie de mogelijkheden en ook de behoefte om bepaalde interesses en kwaliteiten in jouw werk te gebruiken? Of doe je dat liever meer in jouw vrije tijd?
Waar herken jij je in als je de volgende twee mogelijkheden leest?
1. Is werk vooral nodig om de rekeningen van te betalen? Of jouw levensstijl te bekostigen? En zie je werk eerder als iets noodzakelijks? Als je een andere baan moet zoeken, doe je dat. Je kijkt hier vooral praktisch naar en ziet werk vooral als iets wat je doet om dat het nodig is.
2. Of is werk een verlengstuk van wie je bent; ervaar je dat jouw werk past bij jouw karakter en/of of bij specifieke kwaliteiten die je hebt? Voel je je ook persoonlijk verbonden met jouw werk/collega’s/de werkomgeving en ervaar je het als een persoonlijke verlieservaring als je jouw baan kwijtraakt?
Professionele identiteit: een bewuste keuze?
Als jij je herkent in het tweede voorbeeld, kan het zijn dat het lastiger is om bij werkstress emotioneel afstand te nemen. Je kunt ervaren dat je op moeten letten dat je niet uit balans raakt en voelt dat je onzeker wordt over zaken die gekoppeld zijn aan jouw “zijn”. Herken jij je meer in de persoon uit het eerste voorbeeld? Jij kunt eveneens stress en zorgen ervaren, maar er is wel een verschil. Bij jou zal dit waarschijnlijk minder snel leiden tot twijfels en onzekerheden over wie je bent. Hoe dit komt? Dit heeft te maken met de mate waarin jij je identificeert met jouw werk. In het bijzonder: in hoeverre jouw professionele identiteit onderdeel is van jouw volledige identiteit.
Volgens Steven Pont, systeemtherapeut en ontwikkelingspsycholoog, hoeft het geen probleem te zijn om geïdentificeerd met ons werk te zijn zolang je professionele identiteit een bewuste keuze is. Volgens hem gaat het om vrijheid van keuze: “Pas als het ongezond voor jezelf of je omgeving wordt, ben je een slaaf van je identiteit. Dan wordt het giftig.” Een voorbeeld? Als je werkt in een familiebedrijf en al op jonge leeftijd tot opvolger wordt gebombardeerd: “Je kan je afvragen in hoeverre dit carrièrepad dan nog een vrije keuze is.”, aldus Pont. Bron: MT/Sprout.
Weet jij in hoeverre jij je identificeert met jouw werk?
Stap 1. Deze vragen kunnen jou helpen om te reflecteren. Doe jij wat je doet in jouw werk:
- omdat dit nodig is voor het salaris en vind je dit prima? Stap je ook zonder al te veel moeite over naar een andere baan als blijkt dat dit beter is? Je lijkt prima afstand te kunnen nemen en jouw professionele identiteit is een maar niet een zeer groot onderdeel van jouw identiteit.
- omdat dit is wat echt bij je past? Je voelt dat wat je doet past bij wie je bent als mens. Jouw professionele identiteit lijkt een groot onderdeel te zijn van jouw identiteit. Voelt dit goed voor jou? Kom je genoeg tot rust en ontspanning, ook in uitdagende of stressvolle periodes?
Of ligt het anders en werk jij:
- niet zozeer voor en vanuit jezelf, maar omdat jouw omgeving dit verwacht of zelfs eist van jou? En vind je dit prima of merk je dat dit je niet lekker zit?
- om een andere reden: omdat je van jezelf vraagt om te voldoen aan een plaatje die je lang geleden schetste? Jouw professionele identiteit lijkt een groot onderdeel te zijn van jouw identiteit. Het is belangrijk om je af te vragen of je diep van binnen nou echt gelukkig wordt van dit oude plaatje. Is het niet tijd om opnieuw te kijken waar jij behoefte aan hebt.
Het is goed om nog een stap verder te gaan en te onderzoeken wat jou drijft. Inzicht in jouw eigen drijfveren kan je helpen. Zo krijg je helder wat jou motiveert, stimuleert, waar jouw kwaliteiten liggen en wat echt van waarde is voor jou.
Stap 2. Wat doe je en wat niet? En vooral: wat wil jij?
Met de volgende vragen krijg je meer inzicht:
1. Wanneer ervaar jij energie in jouw werk? Heb je dit bij bepaalde taken (wat voor soort taken zijn dit dan)? En krijg je graag instructies of juist niet?
2. Hoe voelt jouw werkomgeving? Werk je veel thuis of op locatie? Hoe is de sfeer in jouw werkomgeving? Hoe is de organisatiecultuur? Voel jij jezelf thuis in jouw team en in de organisatie? Deel jij de waarden van de organisatie waar je werkt?
3. In hoeverre heb jij behoefte aan ordelijk en gestructureerd werken met instructies en controles? Of juist zelfstandig (autonoom) werken volgens jouw eigen ritme (zonder controles en strikte instructies)? Of werk je het liefst zoveel mogelijk en persoonlijk samen met mensen?
Als je merkt dat er wat begint te borrelen na het beantwoorden van deze vragen en je ergens ervaart dat er dingen zijn die anders zou willen zien in jouw werksituatie, kun je dit steeds concreter maken. Zoom in op de onderwerpen en vraag je per onderwerp af: “Wat heb ik nodig om nog meer te gaan doen wat ik wil?”
Deze inzichten zijn goud waard, ze helpen je namelijk om stappen te zetten en zo jouw werksituatie optimaal te laten aansluiten op wat jij nodig hebt. Dit draagt bij aan meer werkplezier en meer ontspanning.
Tip! Merk je dat je verder wilt gaan in het werken aan jouw zelfinzichten? En wil je helder hebben wat jouw drijfveren en waarden zijn? Dan kun je een drijfverenanalyse doen! Lees daar hier meer over!
